Budynek w tle

Program „Mieszkanie Plus” – jak ma działać rządowy program tanich mieszkań na wynajem?

Strzałka Poprzedni Następny Strzałka

Mieszkanie Plus to program wprowadzony w 2016 roku z inicjatywy polskiego rządu, który miał na celu zapewnić Polakom tani wynajem mieszkań, z możliwością ich późniejszego wykupu. W początkowym założeniu do dyspozycji miały być wyłącznie mieszkania niskoczynszowe, jednak z czasem idea ta uległa sporym modyfikacjom. Niestety, w maju 2023 roku program tanich mieszkań na wynajem został zamknięty. Od tamtej pory rząd wciąż zastanawia się nad reaktywacją tego rozwiązania, które ponownie miałoby wesprzeć osoby mające trudności w zakupie nieruchomości.

 

Wizualizacja osiedla Nowa Częstochowa

 

Program Mieszkanie Plus – na czym polegał i kto mógł z niego skorzystać?

Program Mieszkanie Plus powstał w 2016 roku jako jeden z kluczowych elementów Narodowego Programu Mieszkaniowego. Jego uruchomienie zbiegło się z momentem wygaszenia poprzednich rozwiązań rządowych, które także miały wspierać branżę mieszkaniową w Polsce, w tym Mieszkanie dla Młodych (MDM) oraz Rodzina na Swoim. Warto jednak podkreślić, że o ile te dwa programy miały ułatwić Polakom zakup własnego mieszkania, o tyle program Mieszkanie Plus skupiał się na budowie tanich mieszkań na wynajem i zapewniał bezzwrotną pomocą finansową ze strony państwa, które umożliwiało ponoszenie wydatków mieszkaniowych w pierwszych latach najmu.

Rozwiązanie to zakładało inwestycje mieszkaniowe w całym kraju, realizowane w bezpośredniej współpracy z jednostkami samorządu terytorialnego, prywatnymi inwestorami, jak również spółkami Skarbu Państwa. Niezaprzeczalnym atutem tego programu był fakt, że obejmował wszystkie grupy społeczne, w tym przede wszystkim osoby w gorszej sytuacji finansowej, które nie posiadały na własność żadnej nieruchomości, nie posiadały prawa do lokalu spółdzielczego, a także posiadały tzw. zdolność czynszową. W rezultacie program miał zwiększyć dostępność nieruchomości dla osób, które nie posiadają zdolności kredytowej na zakup własnego lokum, a także nie są w stanie wynająć mieszkania na zasadach rynkowych z uwagi na wysokie stawki czynszu.

Co ważne, w 2017 roku program został podzielony na 2 filary:

  • część komercyjna z czynszem rynkowym, czyli program Mieszkania dla Rozwoju;
  • część społeczna z czynszem regulowanym przez państwo, czyli program Mieszkanie Plus.

W praktyce od 2019 roku funkcjonował wyłącznie pierwszy filar. Jeżeli chodzi o same zasady, program ten miał proponować tzw. leasing mieszkań, czyli najem z późniejszą możliwością ich wykupienia. Cały proces miał trwać od 15 do 30 lat. Co ważne, w przypadku programu obowiązywały spore ograniczenia finansowe, w efekcie czego mogły z niego skorzystać głównie gospodarstwa domowe w najtrudniejszej sytuacji ekonomicznej.

Mieszkania na wynajem – program rządowy. Dlaczego się zakończył?

W maju 2023 roku rząd postanowił zamknąć program Mieszkanie Plus, natomiast najemcy nieruchomości, które powstały w ramach komercyjnej części tego rozwiązania, otrzymali ofertę ich wykupu. W efekcie z takiej oferty mogło skorzystać ponad 2 800 rodzin na 14 osiedlach mieszkaniowych w całej Polsce.

Co spowodowało konieczność wprowadzenia takich zmian? Jak podkreślił prezes PiS, Jarosław Kaczyński: „Opór deweloperów okazał się tak silny, a także pewne inne cechy naszego społeczeństwa doprowadziły do tego, że nie zdołaliśmy przełamać wszystkiego, co utrudnia zdobywanie tanich terenów pod budowę mieszkań, bo żeby mieszkania były tanie, to także tereny muszą być tanie czy nawet bardzo tanie”. Jego zdaniem pod koniec 2022 roku Polska była na tak wysokim poziomie rozwoju gospodarczego, że możliwe byłoby zbudowanie nawet do 500 tysięcy mieszkań na wynajem rocznie. Niestety, program w ówczesnej formie nie spełnił oczekiwanych założeń, co spowodowało jego zakończenie.

Waldemar Buda, ówczesny Minister Rozwoju i Technologii, poinformował natomiast o tym, że: „Mieszkanie Plus nie wypaliło, ja uczciwie rzecz biorąc, nie uczestniczyłem w tym procesie. (…) Dzisiaj posprzątam po Mieszkaniu Plus, to znaczy zaproponuję za chwilę rozwiązanie, które zamknie ten temat. (…) Wszyscy ci, którzy (…) otrzymali te mieszkania, bo to jest dzisiaj najem, w ramach Mieszkania Plus, na bardzo preferencyjnych warunkach wykupią te mieszkania i zamkniemy ten temat”.

Minister stwierdził jednocześnie, że pomimo niepowodzenia programu Mieszkanie Plus, konieczne jest skonstruowanie nowego rozwiązania, którego celem będzie zwiększenie dostępności mieszkań dla osób o najniższych dochodach. W wielu przypadkach osób tych nie stać na zakup własnego lokum, a niekiedy nawet na najem na warunkach rynkowych. Jak to wygląda obecnie, zwłaszcza w kontekście zbliżającego się uruchomienia programu Mieszkanie na Start?

Mieszkania na wynajem program – ile lokali wybudowano w ramach programu Mieszkanie Plus?

Zgodnie z danymi przekazanymi przez Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii do stycznia 2021 roku powstało 11 852 mieszkania na wynajem, a w budowie pozostało 14 751 lokali mieszkalnych. Najwięcej takich nieruchomości powstało wówczas w województwie śląskim (około 2 800) oraz mazowieckim (1 780). Program przewidywał także, że w latach 2019-2025 łącznie powstanie ponad 150 tysięcy lokali mieszkalnych.

W rzeczywistości na koniec pierwszego kwartału 2023 roku na zaawansowanym etapie budowy pozostało około 52,2 tysięcy lokali mieszkalnych, w tym wybudowanych zostało nieco ponad 19,8 tysiąca nieruchomości.

Wizualizacja osiedla Nowy Reden w Dąbrowie Górniczej

 

Program Mieszkanie Plus – opinie Polaków

Jak wynika z sondażu United Surveys, przeprowadzonego dla DGP i RMF FM, Polacy znacznie częściej deklarują poparcie dla inwestowania w rozwój mieszkań na tani wynajem (45%) niż dla dopłat do kredytów hipotecznych (29%). Co ciekawe, wbrew pozorom takie opinie nie zawsze wynikają z nastrojów politycznych, chociaż warto podkreślić, że więcej zwolenników rozwoju budownictwa społecznego znaleźć można wśród wyborców obecnie rządzącej koalicji (KO, Trzecia Droga i Lewica). Wśród nich aż 60% ankietowanych wolałoby realizację takich inwestycji.

Zaskakujące może być również to, że najwięcej zwolenników dopłat do kredytów hipotecznych można znaleźć w miastach średniej wielkości, a nie w dużych metropoliach, takich jak Warszawa, Kraków czy też Wrocław.

Tanie mieszkania na wynajem – program rządowy. Czego możemy się spodziewać?

Jak opinie społeczne przekładają się na plany rządu dotyczące budownictwa w Polsce? Obecny rząd proponuje wdrożenie obu form wsparcia, czego dowodem jest przygotowany projekt ustawy w sprawie programu Mieszkanie na Start (realizacja obietnicy wyborczej Koalicji Obywatelskiej w kwestii tzw. kredytu 0%) oraz program budowy mieszkań na tani wynajem, który od dłuższego czasu proponuje Lewica.

Na początku marca 2024 roku Krzysztof Kukucki, wiceszef resortu rozwoju i technologii, zapowiedział: „Obietnica 100 tysięcy mieszkań na tani wynajem jest aktualna. Tyle powstanie w tej kadencji Sejmu. W tym roku jesteśmy w stanie podpisać z samorządowcami umowy na budowę około 20 tysięcy takich mieszkań”. Kukucki odniósł się w tym temacie do nowelizacji ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa. Okazuje się, że w resorcie trwają przygotowania nad opracowaniem tzw. małej i dużej nowelizacji ustawy, które mają dotyczyć budownictwa społecznego.

Wiceszef MRiT zaznacza także, że: „Planujemy, żeby (nowelizacja) weszła w życie pod koniec drugiego kwartału 2024 r. Zakłada ona przede wszystkim zwiększenie Funduszu Dopłat. Dziś roczny limit wsparcia dla samorządów wynosi 1 mld zł. Planujemy jeszcze w tym roku zwiększyć go do 5 mld zł. Ale to nie wszystko. Każdy kolejny rok to kolejny 1 mld zł więcej w funduszu”. Środki te mają być przeznaczone przede wszystkim na budowę nowych lokali oraz remonty komunalnych pustostanów.

Zdaniem Kukuckiego już teraz kilkaset inwestycji mieszkaniowych czeka na realizację, aby ostatecznie lokale mogłyby być oddane na tani wynajem. Samorządowcy wciąż oczekują jednak na środki, które mają wesprzeć ich realizację.

 

Czas pokaże, jak rozwinie się kwestia programu rządowego dotyczącego tanich mieszkań na wynajem, jak również dopłat do kredytów hipotecznych, które – zgodnie z założeniami rządu – mają zostać uruchomione najpóźniej jesienią 2024 roku. Nasi specjaliści bacznie obserwują sytuację na rynku i zmiany, jakie proponują politycy, aby informować Państwa na bieżąco na tematy związane z zakupem lub wynajmem nieruchomości.

 

Osoby zainteresowane zakupem nowego mieszkania na Śląsku zachęcamy do zapoznania się z naszą ofertą inwestycji w Nowa Deweloper. W przypadku wszelkich pytań i wątpliwości na temat naszych nieruchomości zachęcamy do kontaktu mailowego lub telefonicznego, a także do spotkań z naszymi przedstawicielami w punktach sprzedaży.